Op 18 februari was ik te gast op feestelijke vernieuwing van de Bedrijfscommissie van de SER. Ik mocht de sessie een visuele omlijsting te geven. Deze middag werd geleid door Ruben Houweling, er was een inleiding van SER-voorzitter Kim Putters en een rake analyse van Johan Zwemmer. Zowel een ondernemingsraad als een bestuurder kunnen te rade gaan bij de bedrijfscommissie. Ook geeft de bedrijfscommissie voorlichting en beantwoordt concrete vragen over medezeggenschap en de Wet op de Ondernemingsraden. Maar het gaat meer dan een geschil tussen partijen laat staan om een wedstrijd. Op de 18e februari werd gemarkeerd dat er voortaan gewerkt gaat worden met één bedrijfscommissie voorheen bestonden er twee commissies.
Het was een mooi om de op een geanimeerde wijze te spreken over nut en noodzaak van de vernieuwde bedrijfscommissie.
Dit voorjaar werden wij getroffen door het onverwacht overlijden van Ellen Wind eigenaar van galerieWind. Dit heeft veel mensen geraakt, Ellen was uniek in haar bijdrage aan het exposeren van het werk van diverse kunstenaars in Rotterdam. Sinds jaar en dag opereert De Koning Organisatie Ontwikkeling & Creativiteit B.V. vanuit de befaamde galerie op het Noordereiland. Het spreekt dan ook vanzelf dat wij onze bijdrage leveren aan de nieuwe toekomst van de galerie. Mooie tentoonstellingen maar ook ruimte voor verhuur. Immers Galerie Wind is en blijft een begrip in Rotterdam voor iedereen met een beetje feeling met kunst is het een heerlijke locatie om je bijeenkomst te houden. Je kunt er echt uit de Kunst vergaderen.
Een mooie Back To Business BBQ in Scheveningen georganiseerd door Pallas Advocaten. Een goede gelegenheid om de collega’s te ontmoeten die zich inzetten voor sterke ondernemingsraden. En die waren daar dan ook in ruime getalen aanwezig. Natuurlijk was het bestuur van de Beroepsvereniging voor Medezeggenschapsprofessionals (BVMP) present met Lydia Schippers, Tineke Visser, Steven Jellinghaus, Peter Clark en Mark de Koning. De toekomst vraagt om sterke medezeggenschap! En dat vraagt weer om een vitale beroepsvereniging.
Het Krankzinnig Kantoorkompas staat op de longlist van Managementboek.nl
“Hilarisch. Gewoon als tussendoortje. Als dit ergens op een koffietafel zou liggen vlak voor een bespreking, zou men de lezer hardop leren lachen. Hartstikke leuk en bevrijdend.” Aldus de jury.
Marcel de Jong en Mark de Koning bij uitgeverij Passage met de eerste vrolijke exemplaren van het Krankzinnig Kantoorkompas
Zit u al bovenop de realisatie van die eeuwige stip op de horizon? Waarschijnlijk wel. U bent de hele dag bezig met afvinken, uitrollen en levelen, Zo bent u namelijk volledig in de control. Daarbij focust u zich op de manier waarop uw organisatie in de wedstrijd zit. Dat doet u uiteraard agile. Dat betekent niet dat u schiet op stukken – of de Chief Storyteller, hoe graag u dat ook zou willen. Nee, u kiest tijdens de meetings voor de performancrdialoog waarin al sparrend zoekt naar het DNA van de organisatie – de Why, u weet wel. Maar u merkt dat u steeds minder in staat bent om transformatie van het veranderproces te finetunen. En tijdens het zoomen staat u steeds op mate. Uw handjes worden tijdens het teamsen niet gezien. Geef het maar toe; u bent gewoon verdwaald tijdens de customer journey. Wilt u collega’s in hun kracht zetten? Dan is het Krankzinnig kantoorkompas het meest geschikte cadeau.
Het Krankzinnig Kantoorkompas is uitgegeven via uitgeverij Passage en on-line en off-line te koop.
Rob Arnoldus, docent aan de Hogeschool Rotterdam en Mark de Koning schreven voor Sociale Vraagstukken een artikel over dit verwarrende concept en de risico’s voor de toegang tot de zorg. Om het artikel te lezen klik op de onderstaande link:
We zoomen, skypen, hang-outen en teamsen wat af deze dagen. Soms tot ergernis en frustratie maar het is mooi dat veel nog in de lucht kan blijven dankzij deze programma’s . Mijn workshops en trainingen zijn ook on-line te boeken. Neem gerust contact op voor meer informatie of een afspraak voor een passend aanbod.
Het zijn vreemde tijden. Veel mensen blijven gedwongen thuis. Of werken keihard in de frontlinie. Dat is zwaar. Soms ook stil. Steek hen eens een hart onder de riem met de krankzinnige knuffelkaart. Je krijgt hem vanaf 4 april gratis bij de aankoop van een krankzinnig kantoorkwartet.
Veel mensen spreken en zien hun collega’s, vrienden en familie plotseling alleen nog maar via de telefoon of computer. Dat is toch anders dan bij elkaar zijn. Soms best stil, ervaren we nu ook zelf. Voor sommige mensen is het zelfs eenzaam. Een knuffelkaart via de post ontvangen is dan zeker leuk – een steun in de rug, een hart onder de riem, een teken van waardering. We hebben de knuffelkaart speciaal voor deze moeilijke periode ontwikkeld. Zo geef je die dierbare vriend, jouw vader of moeder of collega even een fijn moment. En dat is nu zeker nodig. https://www.krankzinnigkantoorkwartet.nl/uncategorized/knuffelkaart-voor-de-mensen-die-je-dierbaar-zijn/
Op 14 december 2019 werd in boekhandel Douwens te Den Haag het krankzinnig kantoorkwartet gelanceerd. Een kwartetspel wat de meest gebruikte krankzinnige kantoortaal zien. Met tekeningen en korte beschrijvingen maakt het spel korte metten met die taal die een flink stukje ergernis oproept. U kunt het thuis met uw vrienden en familie spelen. Dat levert zeker veel herkenning op. U kunt het ook cadeau doen aan uw manager – u weet wel, die man die iedere dag door de stukken loopt en met u levelt om eindelijk een klap te zetten op het masterplan 2.0 en die houtskoolschets.
HANDIG HULPMIDDEL BIJ TEAMSESSIES
Het spel is ook goed te gebruiken tijdens teamsessies. Als leuke energizer. Of als middel om eens te kijken naar de taal en plannen van uw eigen organisatie. Op de website www.krankzinnigkantoorkwartet.nl vind je hiervoor handige speltips.Transform uzelf tot gamechanger. Speel het krankzinnig kantoorkwartet met uw collega’s. U heeft dikke pret. En wellicht helpt het uw organisatie om eindelijk eens normaal te doen.
KWARTET OP MAAT
De kaarten van het krankzinnig kantoorkwartet zijn heel herkenbaar. Maar misschien heeft uw organisatie typisch eigen kantoortaal. Woorden die grote afschuw bij u oproepen of goed beschouwd eigenlijk helemaal niets zeggen. Iedere dag wordt er wel wat vakjargon vlotgetrokken en afgetikt. Misschien tijd om dat krankzinnige taalgebruik eens ter discussie te stellen. Met een eigen krankzinig kantoorkwartet bijvoorbeeld. De makers van het krankzinnig kantoorkwartet maken hem samen met u op maat.
Voor alle leden van ondernemingsraden die niet langer machteloos langs de lijn willen staan, die meer invloed willen uitoefenen en die daarom willen begrijpen hoe het machtsspel werkt is er nu de training om succesvoller en effectiever te worden in het uitoefenen van invloed. Voor diegene is er de cursus “Hoe speel je het spel van macht en invloed?” Deze cursus geef ik samen met Erik Van Triest, Gerard Drosterij en Bart Scholten
Op vrijdag 24 september, vrijdag 19 november 2021 of vrijdag 18 maart of vrijdag 20 mei 2022kunt u kennis maken met de Italiaanse filosoof Niccolò Machiavelli en zijn wereldberoemde handboek met gedragsregels voor heersers. Zijn werk was bedoeld als spiegel voor de heersers van zijn tijd. We zullen zien dat zijn gedachtegoed veel rijker en genuanceerder is dan gedacht. Het is nog altijd actueel en bruikbaar. Welke spiegel zouden jullie je directeur, CEO of bestuurder voor willen houden?
Vol plezier heeft De Koning Organisatie Creativiteit & Ontwikkeling de shirtsponsoring van diverse OSV teams op zich genomen. Plezier en resultaat telt. Zo won in het seizoen 2018/19 de JO 17-1 de Hoeksche Waard bokaal en de JO 19-1 won zowel de Hoeksche Waard Bokaal als de competitie. Een mooi resultaat met plezier bereikt!
In het kader van de nieuwsbrief van bureau Cursor (zie www.cursor-info.nl) had ik een gesprek met Tineke de Rijk voordrachtscommissaris
Hoe word je een voordrachtscommissaris? En waar moet je vervolgens allemaal op letten? Hieronder het gesprek in 10 vragen.
De Rijk heeft een lange ervaring met medezeggenschap onder meer als trainer/adviseur bij FNV Formaat maar ze is ook gekozen lid van het Bondsbestuur van de Dienstenbond FNV geweest. Verder schrijft zij onder andere artikelen in het Praktijkblad voor Ondernemingsraden en heeft zij een blog medezeggenschap op de website van SBIFormaat.
Het belang van toezicht
Waar ben je nu commissaris?
Bij APM Terminals een containerterminal op Maasvlakte 1 in de Rotterdamse haven. De Deense Maersk Group is eigenaar van APM Terminals.
Hoe ben je commissaris geworden? (over welke kwaliteiten beschik je als voordrachtscommissaris?)
Ik ben door de ondernemingsraad voorgedragen. De toenmalige adviseur/trainer van de ondernemingsraad heeft mij gepolst. Zelf had ik er niet aan gedacht maar hij wist mij te overtuigen. Ik ben voorgedragen vanwege mijn vermogen om op verschillende niveaus te kunnen communiceren. Maar ook omdat ik kan opereren in gecompliceerde krachtenvelden. Tot slot ben ik ook voorgedragen vanwege mijn kennis van arbeidsvoorwaarden en medezeggenschap. Het is mijn eerste commissariaat. Maar het bevalt mij zo goed, met name om de verschillende partijen bij elkaar te brengen, dat ik dit wel in meer organisaties zou willen doen. Ik voel mij eigenlijk een soort ambassadeur van de medezeggenschap!
Opereer je als voordrachtscommissaris anders dan de andere commissarissen?
Mijn rol wordt sterk bepaald door de structuur van de medezeggenschap en de arbeidsverhoudingen. Die is best gecompliceerd in dit bedrijf. Ook heb ik veel kennis van hoe een CAO toegepast dient te worden en sowieso van de rechten van een OR. Dat is ook wel nodig want de andere leden van de raad van commissarissen, met uitzondering van de voorzitter, zijn afkomstig uit het Deense moederconcern. Deze leden zijn sterk gecommitteerd aan het concern en hebben weinig kennis van de Nederlandse arbeidsverhoudingen.
Toen ik kwam hadden zich veel conflicten afgespeeld, met name inzake de uitleg en toepassing van de wet op de ondernemingsraden. Dat is extra gecompliceerd vanwege de relaties met het moederconcern. Om dit goed in kaart te brengen ben ik op verschillende momenten in gesprek gegaan met zowel de voorzitter van de RvC, de bestuurder en HR als de ondernemingsraad. Want waar heeft een OR in een dergelijke moeder-dochter relatie nu het adviesrecht? In dat soort situaties bleek ik een adviserende en bemiddelende rol te kunnen spelen.
Met de bestuurder en HR bijvoorbeeld bespraken we hoe binnen de verhoudingen van het concern de ondernemingsraad toch zo optimaal mogelijk bij met name de strategische ontwikkelingen betrokken kan worden. Ik adviseerde hen zo veel mogelijk naar transparantie te streven en de ondernemingsraad te informeren, desnoods onder geheimhouding. Toen mijn rol ook door anderen werd erkend kreeg ik een grotere rol en gezag in de RvC en in de organisatie.
Wat heb je als commissaris kunnen toevoegen?
Ik merkte als snel dat mijn kennis van zowel de juridische positie van de ondernemingsraad als advieservaring van invloed was. Daarbij wilde ik ook de samenwerking tussen bestuurder en ondernemingsraad ontwikkelen en met name meer procesmatig aanpakken. Zo heb ik de verschillende krachtenvelden aan elkaar kunnen koppelen.
In het recente verleden lag het accent voor de OR namelijk vooral op ‘waar hebben we recht op’. Er was van de kant van de bestuurder weinig openheid en de OR werd nogal eens in een te laat stadium betrokken bij strategische veranderingsprocessen.
Binnen de raad van commissarissen kon ik het proces van medezeggenschap duidelijk maken. Dat verloopt extra complex doordat het hier gaat om een internationaal concern. Veel hoofdbesluiten worden uiteindelijk in Denemarken genomen. Daar past een strakke adviesprocedure conform artikel 25 WOR niet altijd exact bij in te passen. Zodra de ondernemingsraad dit ook besefte was er ruimte voor onderhandelen.
Maar dit heeft helaas wel geleid tot een gespannen verhouding met de vakorganisaties. Dat had te maken met de transitie van het personeel naar de Tweede Maasvlakte. De ondernemingsraad kon daar met de bestuurder aanvullende afspraken ten aanzien van werkgelegenheid en sociaal beleid over maken. In de ogen van de vakorganisaties echter is dat hun domein. De juridische procedure loopt nog.
Hoe verloopt de samenwerking met de ondernemingsraad?
De relatie met de ondernemingsraad verloopt uitstekend. Ik heb regelmatig contact met de voorzitter van de raad. We bellen en houden elkaar op de hoogte. Ik ontvang op mijn verzoek de stukken van de ondernemingsraad. Richting de ondernemingsraad heb ik wel gezegd: ‘Ik ben niet jullie directe vertegenwoordiger in de RvC. Mijn taak is vooral dat ik de bestuurder aanstuur in het vormgeven aan de medezeggenschap.’
Hoe wordt het artikel 24 overleg bij jullie vormgegeven?
Bij APM Terminals houden wij twee keer per jaar een artikel 24 overleg. Dat wordt heel gedegen en inhoudelijk voorbereid. Naast de ondernemingsraad en de bestuurder, is de voorzitter van de raad van commissarissen, de HR manager en de financiële verantwoordelijke aanwezig. Natuurlijk ben ik daar ook bij. Het overleg beperkt zich niet tot plichtplegingen. Zo heb ik tijdens een recent artikel 24 overleg zelf voorstellen kunnen doen hoe de ondernemingsraad zijn adviesrecht zou kunnen uitoefenen.
Hoe hou je kennis als commissaris op peil?
Binnen het bedrijf:
In het begin had ik veel kennis nodig over het bedrijf. Om te beginnen ben ik met de mensen in de organisatie gaan praten. Zo heb ik mij laten bijscholen door de financiële man van het bedrijf. Ik wilde begrijpen hoe het een en ander in elkaar zat. Dit initiatief werd positief ontvangen. Ook heb ik een goede werkrelatie met de HR manager ontwikkeld. Daarbij ligt het accent op transparantie. Voor het proces is het van belang om aan te geven dat je je afspraken nakomt of vantevoren aangeeft ze niet te kunnen halen.
Buiten het bedrijf:
Sinds ik commissaris ben bij APM Terminals, ben ik actief geworden bij het netwerk voor voordrachtscommissarissen. Inmiddels coördineer ik het netwerk. Het netwerk maakt deel uit van Alliantie Medezeggenschap en Governance, onder voorzitterschap van oud Eerste Kamerlid en “super”commissaris Trude Maas. De Alliantie heeft tot doel commissarissen, bestuurders en ondernemingsraadleden meer met elkaar in contact te brengen. We organiseren regelmatig bijeenkomsten over bijvoorbeeld cultuur of rapportage. De best practices komen dan aan bod.
Op deze manier organiseer ik ook mijn kennis.
Kijk je nu anders naar de rol van de commissaris?
Ik heb steeds meer inzicht in deze rol gekregen. Het gaat bijvoorbeeld veel minder om het formele toezicht dan ik eerst dacht. Daarbij krijgt mijn rol steeds meer een specifieke plaats. Dat komt ook door de nieuwe Corporate Governance Code.
In deze herziene code krijgt medezeggenschap meer een plaats. Dat blijft niet bij mooie woorden maar dat wordt heel concreet. Het gaat daarbij om bijvoorbeeld om de verantwoordelijkheid van de RvC om belangwekkende zaken zoals klokkenluidersregeling, ARBO, een klachtenregeling en kwalitatief goede medezeggenschap te bevorderen. Evenals een cultuur die tot sociale veiligheid en integriteit op de werkvloer leidt.
Wat zijn jou tips voor een ondernemingsraad als ze een commissaris zoeken?
Zoek niet alleen in de bekende circuits en naar de bekende namen. Bedenk wat voor persoon je wilt hebben, maak je eigen profiel voor de voordrachtscommissaris en betrek je OR adviseur/trainer in dit zoekproces. Dat heeft bij mij in ieder geval goed gewerkt!
Wat voor tips heb je voor voordrachtscommissarissen?
Werk met de hele Raad van Commissarissen samen en voorkom dat je in een uitzonderingspositie raakt. Maar profileer je wel wat je eigen deskundigheid betreft. Zo ontwikkel je je meerwaarde. Investeer vooral informeel in alle relaties in het krachtenveld, leg contacten drink her en der een kopje koffie. Benut je netwerk van commissarissen zoals via de Alliantie en bezoek studiedagen en fora waar dit op de agenda staat. Daar ontmoet je andere voordrachtscommissarissen en haal je je inspiratie en nuttige praktijkvoorbeelden en contacten vandaan.
